‘स्तरीय र सर्वसुलभ सेवा पु¥याउने दौरानमा छौं’

वामदेव खनाल
नमस्ते राप्ती यातायात प्रालिका अध्यक्ष

पछिल्लो  समयमा दाङमा यातायात सेवा क्षे त्रको  विकास र विस्तार उल्ले ख्यरुपमा हुदै  गइरहे को  छ । जससगै  नया–नया प्रविधिका आधुनिक सार्वजनिक यातायात साधनहरुको  संख्या दिनप्रतिदिन बढ्दै  गइरहे को  छ । से वा क्षे त्रको  विकास र विस् तार, आधुनिक प्रविधि, स् तरीय सवारी साधनको  बृद्धि हु“दै  गइरहे  पनि यात्रुहरुले  अझै  सर्वसुलभ र स् तरीय सार्वजनिक यातायात से वा पाउन सके का छै नन् । भित्रिदै  आइरहे का प्रविधिमै त्री सवारी साधन र खुल्दै  गइरहे का यातायात से वा क्षे त्रहरुले  यात्रुमै त्री से वा, सर्वसुलभ, स् तरीय जे  भने  पनि यी सबै  यातायात से वा क्षे त्रहरुको  नारामै  सीमित छन् । युगबोधकर्मी गिरिराज ने पालीले  यात्रुमै त्री से वा, सर्वसुलभता, व्यवसायी र यात्रुहरुले  भो ग्नु परिरहे को  यातायात से वाको  समस्यालगायतका बारे मा नमस्ते  राप्ती यातायात प्रालिका अध्यक्ष वामदे व खनालसग गर्नुभएको  कुराकानी यहा“ प्रस् तुत गरिएको छ । –सम्पादक

 

नमस्ते  राप्ती यातायात प्रालिका गतिविधि के  कस्ता चलिरहे का छन् ?

नमस् ते  राप्ती यातायात प्रालि अरु भन्दा नया“ सो च, लक्ष उद्दे श्य बो की स् थापित भएको  संस् था हो  । हामी वै शाखको  ६ गते दे खि विधिवतरुपमा से वा शुभारम्भ गरी से वा थालनी गरे का हौ ं । नमस् ते  राप्ती यातायात प्रालि नया“ भएकाले  गाउ“दे खि शहरसम्मका सबै  रुटहरुमा से वा थालनीको  गृहकार्य गरिरहे का छौ ं । अर्थात यातायात से वाको  पह“ुच पुग्न नसके का गाउ“ र विकटमा से वा विस् तार गर्ने  सो चमा हामी लागिरहे का छौ ं । हामीले  कसरी यात्रुहरुलाई स् तरीय से वा पु¥याउन सकिन्छ । जसका लागि के  कुरा अपुग र अभाव रहन्छ भन्ने  कुराको  खो ज अनुसन्धान गरिरहे का छौ ं । से वामा सन्तुष्टि खो जिरहे का छौ ं ।

हामी नया हौ ंभन्नुहुन्छ, त्यो  हो  पनि तर से वाको  स् तरीयता हे र्दा विगत र वर्तमानमा फरक दे खिन्न नि ?

तपाइले  भन्न खो जे को  कुरा मै ले  बुझे ं । पछिल्लो  समय दाङमा यातायात से वाको  विकास र विस् तार निकै  भएको  छ । पहिला सवारी साधनको  अभावमा कतै  जानु प¥यो  भने  घण्टौ  कुर्नुपर्ने  स् िथति थियो  । अहिले  त्यो  छै न । पहिला एउटै  गाडी एक ठाउमा जान्थ्यो  । अहिले  एकै  ठाउ“मा जाने  गाडी थरिथरिका छन् । भन्नाले  विगतको  तुलनामा अहिले  यातायात से वाको  स् तर धे रै  फे रिएको  छ । तर स् तरीय से वाको  विकास अझै  हुन सके को  छै न । त्यो  व्यवसायीहरुको  पनि कमजो री हो  । यात्रुहरुको  पनि हो  । दुबै ले  बार्गिनिङरहितको  से वा हटाउने  हो  भने  यो  समस् या अन्त्य हुन सक्छ । तर व्यवसायीहरुलाई पनि यात्रु चाहिएको  छ । यात्रुहरुलाई पनि राम्रो  से वा थो रै  पै सामा चाहिएको  छ । यही तालमे ल मिल्न नसक्दा से वाको  स् वरुप फे रिए पनि रुप उस्तै  छ ।

जबसम्म यात्रु र व्यवसायीले  बागेर् निङ से वा चाहन्छ तबसम्म यातायात से वा सुध्रिन असम्भव छ । हामीले  यही समस्याको  अन्त्य गर्न खो जिरहे का छौ ं ।
यातायात से वा क्षे त्रमा सबै  कुरा उठ्छन तर गाउ र विकट क्षे त्र जहिले  पनि छुटे का हुन्छन् ।

सबै ले  के न्द्रमा सुगमतालाई रो जे का हुन्छन किन ? सबै का प्रायः रुटहरु सुगमता र शहरमै  के न्द्रित छन्, तपाइहरुको  के  छ ?

बडो  राम्रो  कुरा गर्नुभयो  । ने पालको  विकास हे र्ने  हो  भने  त्यही पुरानै  छ । सडक पुल पुले सा कस् ता छन् त्यो  मै ले  यहा भनिराख्नुपर्छ जस्तो  लाग्दै न । त्यसमा तपाई हामी सबै  जानकार नै  छौ ं । कुरा रह्यो  सुगम र दुर्गमको , हामीले  यातायात से वाको  पहुच बाहिर रहे का गाउहरु र पहाडहरु जुन दिनदे खि से वा थालनी गरे के ा हौ ं । त्यही दिनदे खि नै  गाडी जान सक्ने  ठाउसम्म पहाड र गाउमा गाडी पु¥याएका छौ ं । त्यो  मै ले  भनिरहनुपर्छ जस् तो  लाग्दै न । हामीले  रो ल्पा, सल्यान, प्युठानका सदरमुकाम मात्रै  हो इन । जिल्लाका गाउमा पनि से वा पु¥याएका छौ ं । जुन तपाइले  भन्नुभयो  सुगमता र शहरको  कुरो  त्यो  आवश्यकताले  मागे े को  हो  । अब काठमाडौ ं, नारायणगढ, बुटवलमा धे रै  यात्रुहरुको  आवतजावत हुने  भएकाले  गाडी त्यहा“ बढी गएका हुन् । जहा यात्रु त्यहा से वा राम्रो  मुख्य उद्दे श्य हो  । हामीले  थाले का से वा सबै  गाउ“मा पु¥याउने  लक्ष हो  । तर सडक अभावका कारण हामीले  सो चे का ठाउ र गाउमा से वा पुु¥याउन सकिरहे का छै नांै  । सबै  गाउ“मा सबै  ठाउ“मा यात्रुमै त्री स् तरिय से वा हाम्रो  मूल मन्त्र हो  । यही प्रणका साथ हामी अघि बढिरहे का छौ ं ।

यात्रुमै त्री से वा सस्तो  लो कप्रियताको  नारा बनिरहे को  छ नि ? तर यात्रुले  पाउने  यात्रुमै त्री व्यवहार कतै  भे टिदै न किन ?

मै ले  माथि पनि भनिसके ं, यात्रुमै त्री स् तरीय से वा हाम्रो  मुख्य मकसद हो  । हामीले  यात्रुमै त्री नारालाई नारामा मात्रै  हो इन यसलाई सार्थक बनाउने  प्रयास गरिरहे का  छौ ं । यसको  मुख्य चुनौ ती भने को  चालक, सहचालकहरु श्रम र पे शा भने कै  अनपढ र के ही काम नपाएकाहरुले  गर्ने  पे शा हो  भन्ने  सो च यात्रुमा हुनु र सवारी साधनमा आबद्ध कर्मचारीहरुमा चे तना अभाव हुनु हो  । तर हामी यही समस् याको  अन्त्यका लागि कर्मचारीदे खि लिएर व्यवसायीहरुलाई बारम्बार यात्रुमै त्री व्यवहारका बारे मा प्रशिक्षण गरिरहे को  छौ ं भने  यात्रुहरुका सप्ठे रो  अप्ठे रो का लागि निरन्तर फो नमार्फत गुनासो  सुन्ने  गरे का छौ ं । जसले  गर्दा हामी अन्य व्यवसायीहरु भन्दा फरक र नया“रुपमा अघि बढिरहे े का छौ ं । जसका कारण यात्रुमै त्री से वाका नारालाई व्यवहारमा लागुगर्ने  प्रयत्न गरिरहे का छौ ं ।

सार्थक बनाउछौ ं भन्नुभयो  । यात्रु र व्यावसायी दुबै को  साथ चाहिएला नि ?

व्यवसायी यात्रुका लागि यात्रु व्यवसायीका लागि हो  । अर्काे  कुरा व्यवसायी र यात्रुहरुको  सम्बन्ध नङ र मासुको  जस् तै  हो  । हामीले  से वा १७ वटाबाट शुरु गरे को  से वा अहिले  तीन महिनाको  अवधिमा ८१ वटा बस पुगे का छन । यात्रु र व्यवसायीहरुको  विश्वासले  नै  हामी निरन्तर अगाडि बढिरहे का छौ ं । हामीले  यात्रुहरुको  सुरक्षा र साथका यात्रु भलाई को षमा राखे को  छौ ं । व्यवसायीहरुको  लागि प्रवे श शुुल्क पहिला निकै  चरम थियो  । अहिले  हामी २५ हजार रुपै या“ इन्ट्री शुल्क लिएका छौ ं । त्यसमा पनि १७ हजार रुपै या भलाई को षमा सम्भावित जो खिम बहनका लागि राखिएको  छ । हामीले  इन्ट्री शुल्कको  आठ हजार रुपै या“ मात्रै  प्रालिको  व्यवस्थापन
खर्चका लागि राख्ने  गरे का छौ ं । भन्नाले  हामीले  व्यवसायीको  पनि लगानी र यात्रुको  ज्यान सुरक्षित गर्न दो हो रो  भूमिका निर्वाह गरिरहे काले  यात्रु र व्यवसायीहरु प्रालिको  से वामा आकर्षित र विश्वस् त बन्दै  गइरहे का छन् । हामीले  यात्रुहरुका लागि अनलिमिट बिमा से वा राखे का छौ ं । जसले  गर्दा कुनै  पनि जो खिमबाट
यात्रुहरु सुरक्षित रहून् भन्ने  सो च हामीले  निर्माण गरे का छौ ं ।

यो  हामीले  नमूनायो ग्य काम थालनी गरे का छौ ं । हामीले  व्यवसायी र यात्रुहरुलाई सुरक्षा, सहुलीयत, स्तरीय से वा दिन सके नौ ं भने  नमस् ते  राप्ती यातायात प्रालिमा आबद्ध हुनुपर्ने  किन ? यातायात से वा लिनुपर्ने  किन ? जसले  गर्दा हामी अरु भन्दा फरक र विश्वासको  पात्र बन्न खो जिरहे का छौ ं । जो  हामीले  स् थापनादे खि हालसम्म पाइरहे का छौ ं । भो लिका दिनमा पनि यही साथ र विश्वसनीयता जो गाउन हामी निरन्तर प्रयासमा छौ ं । अर्काे  कुरा हामीमा नम्बरका लागि दिन कुर्नुपनेर्  अवस् था छै न । गाडीहरु हल्टे ज बस् नुपरे को  छै न । हामीले  कर्मचारी मात्रै  हो इन, चालक सहचालकहरुलाई ड्रे सको  व्यवस् था गर्दै छौ ं । यात्रु बाटामा शौ च गर्न प्रत्ये क घण्टा–घण्टामा शौ चालय भएका स् थानमा रो के र शौ च गराउन निर्दे शन गरे का छौ ं । अर्काे  कुरा यात्रु र सवारी चालक र सहचालकहरुस“गै  बसे र खाना खाजा खाने  अभियान थालनी गरे का छौ ं । प्रत्ये क बुकिङ काउन्टरमा सुझाव पे टिका राख्ने  तयारी पनि गरिरहे को  छौ ं ।

सार्वजानिक यातायात से वा क्षे त्रको  यात्रु बिमा अलि झञ्झटिलो  छ भन्ने  सर्वसाधारणहरुको  गुनासो  सुनिन्छ नि ? छै न ।

यातायात क्षे त्रले  भो ग्नुपरे का समस्या के  छन् नि ?

हामीले  भो ग्नुपरे का समस् याहरु तमाम छन् । तर हामीले  ती समस् याहरुलाई अवसरका रुपमा स् वीकार गरिरहनुपरे को  छ । यातायात क्षे त्रको  विकास र सुविधासम्पन्न सवारी साधनहरुको  बृद्धि दिनानुदिन भइरहे का छन् । तर हाम्रा पूर्वाधार विगत २० वर्ष अघि जस् तो  थियो , अहिले  पनि त्यस्तै  छ । लाखांै  लगानीमा व्यवसाय सञ्चालन गरे का हुन्छौ ं । यात्रुले  बागेर् निङ से वा लिन खो ज्छ । राज्यले  सार्वजनिक से वा क्षे त्रमा लागे को  लगानीमा निजी व्यावसायिकता दे खे को  हुन्छ । यात्रुले  व्यवसायीको  मर्का बुझ्दै नन् । हामीले  निश्चित भाडा तो के का छौ ं । तर यात्रुले  यतिमा लै जानुस् भन्छन । सवारी साधन खरीदमा मात्रै  हो इन । हामीले  दै निक गुडाउ“दा तुलसीपुर दे खि काठमाडांै सम्ममा एक पटकमा न्यूनतम ४० हजार रुपै या“ खर्च आउ“छ । तर कहिले  काही ४० हजार उठाउन पनि हामीलाई मुस् िकल पर्छ । हामी से वा गर्न बसे का हुन्छौ ं ।

अन्त्यमा केही छुट्यो  कि ?

हामी नया सो च र लक्षका साथ सञ्चालनमा आएका छौ  । एक पटक सबै ले  हामीलाई से वा गर्ने  मौ का दिनुहो स् । हिजो का दिनमा भो ग्नुपरे का समस् या र असहजतालाई हामी हटाउन चाहन्छौ  त्यसमा आम नागरिकहरुको  साथ चाहे का छौ  । हामीले  यात्रुको  चित्त बुझ्ने  गरी से वाको  स्तरीयता गुणस्तरीयता दिन चाहिरहे का छौ ं ।